Boşanma Davasından Feragat, Vazgeçme ve Yeniden Dava Açma
Eşlerden her biri boşanma davası açabileceği gibi açılan bir boşanma davasına örneğin barışmış olmaları gibi daha birçok nedenle devam etmek istemeyebilirler ve bunun sonucunda boşanma davasından feragat edebilirler. Bu onların doğal bir hakkıdır ancak açılan bir boşanma davasından feragat etmiş olmanın beraberinde getireceği hukuki sonuçların iyi bir şekilde anlaşılması ileride karşılaşılabilecek ve aleyhe olarak değerlendirilebilecek durumlar açısından büyük önem arz etmektedir. Şöyle ki; genel anlamda feragat aslında kişinin hakkından vazgeçmesi anlamına gelir. Açılan bir davadan feragat davanın bir kısmından veya tamamından vazgeçmek olarak kabul edilecektir. Feragat karşı tarafın onayına, muvafakatine bağlı değildir. Yani diğer tarafın onayı olmaksızın da açılan bir davadan feragat edilebilmesi mümkündür.
Bu noktada davadan ne zaman feragat edilebilir sorusu akla gelecek olursa davadan feragatin davaya ilişkin verilecek olan kararın kesinleşmesine kadarki süreçte yargılamanın her aşamasında yapılabileceği unutulmamalıdır. Davadan feragat için bu denli uzun bir sürenin makul kabul edilmesi feragatin her açıdan serbest olduğu ve tamamen tarafların inisiyatifinde olduğu düşüncesini getirebilir. Ancak bu davadan feragatin şarta bağlı bir şekilde yapılabileceği anlamına gelmemektedir. Feragat herhangi bir şarta bağlı olarak yapılamaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili maddesinde de açık bir şekilde ifade edilmiş olduğu üzere feragat, kesin hüküm gibi sonuç doğuracaktır ve davadan feragat eden tarafın daha sonra bundan dönmesi mümkün olmayacaktır. Ancak elbette cebir, hile ve tehdit altındaki feragatler bu durumun istisnasını teşkil edecek ve iptali söz konusu olabilecektir.
DAVADAN FERAGAT HALİNDE YARGILAMA GİDERLERİNDEN KİM SORUMLU OLUR?
Davasından feragat eden taraf, sanki davada aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir. Şayet kısmi feragat söz konusu ise yani dava konusu taleplerin sadece bir kısmından feragat edilmişse yargılama giderlerine yapılan kısmi feragat oranında hükmedilecektir.
BOŞANMA DAVASINDAN FERAGAT EDEN TARAF BİR DAHA BOŞANMA DAVASI AÇABİLİR Mİ?
Yukarıda da ifade etmiş olduğumuz üzere boşanma davalarından da feragat edilebilmesi mümkündür. Ancak bu hiçbir şekilde boşanma davası açma hakkından feragat edilmiş olduğu şeklinde yorumlanamaz. Taraflardan birinin açmış olduğu boşanma davasından feragat etmesi sadece o davada ileri sürmüş olduğu iddialar ve boşanma sebeplerinden vazgeçmek anlamına gelmektedir. Bir anlamda boşanma davasından feragat etmek o boşanma davasında iddia edilen hususların feragat tarihi itibariyle feragat eden tarafça affedilmiş olduğu şeklinde kabul edilecektir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 25.09.2007 tarihli ilamına göre:
- "....Davalı-davacı kadın 20.09.2006 tarihli oturumda birleşen davasından feragat etmiş ve bu tarihe kadar kocadan kaynaklanan boşanmayı gerektirir kusurları affetmiştir." Yargıtay ilamından da açık bir şekilde anlaşılacağı üzere boşanma davasında yapılan feragat affetme olarak işleme alınacaktır.
Bu noktada boşanma davasından feragat eden taraf daha sonra yeni bir boşanma davası elbette açabilecektir. Ancak yeni açtığı boşanma davasında daha önceden feragat etmiş olduğu boşanma davasındaki iddia ve sebeplerini ileri süremez, ileri sürmesi halinde o hususlar affedilmiş kabul edildiğinden hiçbir şekilde hükme esas alınamayacaktır. Bu durumda feragatten sonra evlilik birliği içerisinde meydana gelen yeni sebeplere dayanılarak boşanma davası açılabilecektir. Yeni açılan boşanma davasında feragat edilen boşanma davasındaki sebeplerin dayanak olarak gösterilmemesine dikkat edilmelidir. Yapılan feragatten sonra açılan boşanma davasına tanık bildirilirken bildirilen tanıkların görgüsüne dayanan hususların feragat tarihinden öncesine dayanmaması mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 11.01.2005 tarihli ilamında da açık bir şekilde ifade edilmiş olduğu üzere:
- "...Davacı tanıklarının beyanı feragat tarihinden önceye aittir. Feragatten sonra davalının kusurlu bir davranışı kanıtlanamamıştır. feragatten önceki olaylar ise artık boşanma sebebi yapılamaz. Bu bakımdan davanın reddi gerekirken boşanmaya karar verilmesi doğru görülmemiştir.."
Özetle Yargıtay kararlarında da geçtiği üzere önceki açılan davadan feragat edildiğine göre bu tarihten önceki hadiselere dayanılarak boşanmaya karar verilemez. Davadan feragatten sonra açılacak boşanma davası önceden feragat edilen boşanma davasında yer alan sebeplere dayanmamalı ve ortaya çıkan yeni bir sebebe ilişkin olmalıdır. Çünkü açtığı ilk boşanma davasına ilişkin yapılan feragat ile karşı tarafın kusurlu olduğu ileri sürülen ilk dava konusu iddiaların affedilmiş olduğu sayılacaktır. Yargıtay kararlarında da açık bir şekilde değinilmiş olduğu üzere affedilen konulara ilişkin yeni bir durum meydana gelmediği sürece dava hakkı bulunmamaktadır.
BOŞANMA DAVASINDAN VAZGEÇMENİN FERAGATTEN FARKLARI NELERDİR?
Davadan feragat yukarıda da ayrıntılı olarak açıklamış olduğumuz üzere kişinin tamamen kendi inisiyatifinde alabileceği bir karardır ve feragatin beraberinde getireceği sonuçlara kişi kendisi katlanır. Ancak davadan vazgeçme feragatten farklılık arz etmektedir. Davadan vazgeçme için feragatin aksine karşı tarafın muvafakatinin alınmış olması şarttır. Davadan vazgeçmeye muvafakat veren taraf aynı dava ile yeniden karşılaşabilecektir.
Davadan bu şekilde vazgeçilmesi sonucunda o dava hiç açılmamış sayılacaktır. Yani karşı tarafın vazgeçmeye ilişkin onayının olması şartı ile harç yatırmak suretiyle aynı dava tekrar açılabilecektir. Ancak burada davadan vazgeçme için bildirilecek olan sebepler çok dikkatli bir şekilde belirlenmelidir. Vazgeçme sebeplerinin affetme şeklinde yoruma açık olmaları halinde bu aynı nedenlerle boşanma davası açılabilmesi önünde bir engel teşkil edebilecektir.
Yasal Uyarı: İşbu makale başka bir internet sitesinde ancak makalenin yer aldığı internet adresi linkini içeren aşağıdaki ifadeye yazının başında veya sonunda belirgin bir şekilde yer verilmesi şartıyla yeniden yayımlanabilir veya basılabilir.
