Eşya Alacağı Davalarında İspat Yükü
Bilindiği üzere ziynet alacağı davalarında ispat yükü kadının üzerindedir. Ancak eşya alacağı davalarında böyle bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Bu durumda eşya alacağı talebinde bulunan davacının iddiasını ispat etmesi gerekmektedir. Davacı öncelikle dava konusu eşyanın varlığını ispat etmelidir. Ancak eşyanın varlığının ispat edilmiş olması davasının kabulü için yeterli olmayacaktır. Aynı zamanda söz konusu eşyanın kendisine ait olduğu ve bu eşyanın karşı tarafta kalmış olduğu ispat edilmesi gereken diğer iki zorunlu koşulu teşkil etmektedir.
İspat aracı olarak tanık beyanlarına başvurulması önünde herhangi bir engel bulunmasa da gerek tarafların gerekse tanıkların hayatın olağan akışına aykırı olacak şekilde beyanlarda bulunmamalarına dikkat edilmelidir. Örneğin özellikleri itibariyle kadına ait olduğu açıkça belli olan eşyaların kocaya ait olduğunun kabul edilebilmesi imkansızdır. Yine aynı şekilde münhasıran ancak ve ancak erkek tarafından kullanılabilecek bir eşya kocaya ait kabul edilmelidir. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 17/12/2009 tarihli ve 2348/6173 sayılı ilamına göre:
- “…gelinlik, tıraş makinesi ve damatlık gibi benzeri eşyaların niteliği ve özelliği itibariyle münhasıran ait olduğu kişi tarafından kullanılan eşyalar olması nedeniyle bir eşin diğerine bağışladığı varsayılır. Bu ilke kadın-koca ayrımı yapılmaksızın açıklanan özel nitelikli tüm eşyalar için geçerli olup hüküm kurulurken göz önünde tutulmalıdır…”
Yine aynı şekilde Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 3/10/2000 tarihli 11348/11522 sayılı ilamına göre:
- “…mahiyeti icabı kadına ait olduğunun kabulü gereken dikiş makinası ve kocanın kadına aidiyet ve iadesini kabul ettiği çocuk karyolası ve komidini, çocuk karyolası yatağı, ceviz çeyiz sandığı ve içindeki kıyafetler dahilinde pazen entare, yeşil gömlek, orlon siyah kazak…….40 adet elbise askısı dışında kalan davaya konu eşyaların kısmen varlıklarının ve atmamı itibariyle de kadına ait olduklarının ispatlanamadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle davaya konu ve yukarıda sayılanlar haricindeki eşyalar açısından davanın reddine karar vermek gerekirken tamamen kabulü yönünde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır…”
Yukarıda yer verilen emsal karar örneklerinden de anlaşılacağı üzere eşyanın mahiyeti ispat bakımından önem arz etmekte ve yol gösterici olmaktadır. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere eşyanın varlığı ve talepte bulunanın eşyanın kendisine ait olduğunu ispat etmesi yeterli kabul edilmemektedir. Eşyanın varlığı ve eşyanın kendisine ait olduğunun ispatı sonrasında eşyanın karşı tarafta kaldığının ispat edilmesi davanın kabulü bakımından oldukça önemlidir. Bu noktada örneğin kişi evden poşet ve el çantası ile ayrılmışsa poşet ve el çantası içerisinde taşınması mümkün olmayan eşyaların karşı tarafın evinde kaldığının kabulü gerekecektir. Ancak cep telefonu gibi rahatlıkla saklanabilen taşınabilen götürülebilen türden eşyaların davalıda kaldığını davacı kanıtlamak zorundadır. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 21/12/2000 tarihli ve 14050/16189 sayılı ilamına göre:
- “….Davacının altınları, bir çift ayakkabı, bir bohça, poşet ve el çantası ile baba evine geldiği tanık beyanları ile belirlenmiştir. O halde altınlar bohça, poşet ve el çantasına girebilecek eşyalar yönünden davanın reddi gerekir. Bu yön gözetilmeden sadece üzerindeki eşyalar dışında tüm eşyalara hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir..."
Ayrıca eşyalara ilişkin tespit yaptırılarak yapılan tespitin tutanak altına alınması da önemli bir ispat vasıtası olacaktır. Tespit tutanağındaki hususlar mahkeme tarafından mutlaka dikkate alınacaktır. Bu kapsamda eşyaların karşı tarafta kalmış olduğunun ispatı tespit tutanağı ile sağlanabilecektir. Eşya alacağı davaları hakkında genel bilgi edinebilmek için "Eşya Alacağı Davası" başlıklı makalemizi okuyabilirsiniz.
Yasal Uyarı: İşbu makale başka bir internet sitesinde ancak makalenin yer aldığı internet adresi linkini içeren aşağıdaki ifadeye yazının başında veya sonunda belirgin bir şekilde yer verilmesi şartıyla yeniden yayımlanabilir veya basılabilir.
