Üst Düzey Yöneticiler Fazla Mesai Ücreti Alabilir Mi?
Bilindiği üzere eşit şartlar altında aynı pozisyonda çalışmakta olan işçilerin işveren tarafından aynı uygulamalara tabi tutulması eşit işlem ilkesi ve ayrımcılık yasağının haklı bir uzantısıdır. Ancak konu fazla mesai ücreti olunca bu noktada üst düzey yöneticiler bakımından farklı bir değerlendirme yapıldığı görülmektedir. Şöyle ki; üst düzey bir yöneticinin kendi çalışma saatlerini esnek bir şekilde belirleyebilme yetkisine sahip olacağından hareketle Yargıtay kararlarında üst düzey yönetici konumunda çalışan ve yüksek bir ücret almakta olan işçilerin fazla mesai ücretine hak kazanamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Yargıtay kararlarında şantiye şefinin, fabrika müdürünün, proje müdürünün, genel müdürün, genel müdür yardımcısının, mağaza müdürünün, banka müdürünün üst düzey yönetici olarak nitelendirildiği görülmektedir. Ancak burada sadece unvan üzerinden yola çıkılarak fazla mesai ücretine hak kazanılıp kazanılmayacağının belirlenmesi hak kayıplarına yol açacaktır. Örneğin bir kimse banka müdürü olmakla birlikte esnek çalışma saatlerine sahip olmayabilir ya da bir proje müdürü mesai saatleri konusunda kendisine emir ve talimat veren bir amire sahip olabilir. Bu gibi durumlarda sırf üst düzey yönetici unvanına haiz diye peşinen fazla mesai ücretine hak kazanılamayacağının söylenmesi hakkaniyetli bir uygulama olarak kabul edilemez.
İşte bu nedenle Yargıtay kararlarında üst düzey yönetici ünvanına sahip olmakla birlikte aynı zamanda o kişinin emir ve talimat aldığı bir üstünün olup olmadığı, mesai saatleri konusunda esnekliğinin bulunup bulunmadığı yönlerinde karar verilmeden önce mutlaka bir araştırma yapılması gerekliliğine önemle vurgu yapılmaktadır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 21/10/2020 tarihli, 2016/28097E. ve 2020/12768 sayılı ilamına göre;
“..somut olayda davacının davalı işyerinde işletme müdür olarak çalıştığı anlaşılmakla; davacının filen çalıştığı yerde üstünde ona emir ve talimat veren amirinin bulunup bulunmadığı araştırılmalı, araştırma sonucu davacının çalıştığı yerde kendisine emir ve talimat veren bir amirinin bulunmadığının anlaşılması halinde mesai saatlerini kendisinin düzenlediği kabul edileceğinden fazla mesai ücreti talebinin reddine karar verilmelidir..”
Yargıtay almış olduğu ilke kararlarında da açık bir şekilde ifade etmiş olduğu üzere işçi üst düzey yönetici unvanına haiz de olsa orada işçiye görev ve talimat vermekte olan bir yöneticisi ve/veya şirket ortağı bulunması halinde o işçinin kendi mesai saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyecektir. Yani kendisine emir ve talimat veren bir yöneticisi varsa o işçinin en üst düzey yönetici olmadığı kabul edilmektedir.
Görev ve talimat veren bir yöneticisinin bulunmasının yanı sıra alınan ücretin miktarı da fazla mesai ücretine hak kazanılıp kazanılmayacağı konusunda belirleyiciliğe sahiptir. Bazen işverenler çalışanlarına üst düzey yönetici ünvanları vermelerine rağmen belirlenen ücretlerin o ünvanın karşılığını oluşturmadığı durumlar sıkça görülmektedir. Bu noktada da sırf üst düzey yönetici ünvanına sahip o halde fazla mesai ücretine hak kazanamaz diyerek bir sonuca varmak yine oldukça büyük bir hak kaybına sebep olacaktır. Yargıtay 22.Hukuk Dairesi’nin 23/05/2017 tarihli, 2017/33369E. ve 2017/11970 sayılı ilamına göre;
“..ödenen ücretin vekaleten yürüttüğü işletme müdürünün yetki ve sorumluluklarının karşılığı olmadığı anlaşılmakla, davacının üst düzey yönetici koşullarına sahip bulunmayıp, mevcut delil durumuna göre fazla çalışma alabilecek personel niteliğinde olduğu ve davacının fazla mesai ücret alacağının tanık beyanları ve dosya kapsamına göre değerlendirilerek karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır…”
Yukarıda yer verilen Yargıtay kararı incelendiğinde de görüleceği üzere ödenen ücretin yapılan işin karşılığı olup olmaması fazla mesai ücretine hak kazanılıp kazanılmayacağı noktasında belirleyici bir unsur olarak hükme esas alınmıştır. İşçinin sadece unvanından yola çıkarak fazla mesai ücreti yönünden bir karara varılmamış olması oldukça hakkaniyetli bir çözüm olmuştur.
Yasal Uyarı: İşbu makale başka bir internet sitesinde ancak makalenin yer aldığı internet adresi linkini içeren aşağıdaki ifadeye yazının başında veya sonunda belirgin bir şekilde yer verilmesi şartıyla yeniden yayımlanabilir veya basılabilir.
